Op het programma van deze FutureMag staat deze week de op de fiets maakt zijn revolutie in de steden. We gaan op pad om deze pionierssteden te ontdekken die aan het veranderen zijn om er meer ruimte voor te maken. Speciale fietssnelweg, verlichting gesynchroniseerd met de gemiddelde trapsnelheid, parkeren futuristisch… Richting Straatsburg, Kopenhagen en Tokio.
Hij is niet altijd welkom, hij moet slalommen tussen de uitlaatpijpen, zich een weg banen tussen de bussen en de voetgangers ontwijken. En toch zou de fiets onze door de auto verstikte steden wel eens kunnen transformeren. Op de pedalen vervuilt de stadsbewoner niet, maakt geen lawaai en is gemiddeld sneller dan een automobilist op een reis van minder dan 8 kilometer.
In Straatsburg, Kopenhagen of Tokio volgden we het wiel van degenen die innoveren zodat de fiets de motor wordt van de metropolen van morgen.
De moeilijke ontwikkeling van het fietsen in Parijs
Al 10 jaar is het aantal fietsers explosief gestegen Parijs, en als de Parijzenaars weer in het zadel zijn geklommen, is dat vooral te danken aan dit kleine gebaar. Een fiets meenemen met je creditcard of OV-chipkaart is nu mogelijk in Parijs dankzij Vélib', gratis gebruik van fietsen zoals er Call A Bike, Next Bike of City Bike-diensten zijn in veel andere steden van de wereld.
Véronique Michaud, secretaris-generaal van de Club of Cycling Cities and Territories, is de grootste fan.
“Het is waar dat de komst van zelfbedieningsfietsen, vooral in Frankrijk, slechts tien jaar geleden in 2005 in Lyon, de situatie volledig veranderde: er is een voor en een na. Dit vertaalt zich bijvoorbeeld heel eenvoudig in Parijs door een praktijk vermenigvuldigd met drie tussen 2001 en 2010, maar we zien deze explosie van fietsen in Europa ook in veel buitenlandse steden. Zo is in Duitsland in een stad als Hannover het fietsgebruik de afgelopen tien jaar verdubbeld.”
Maar deze nieuwe stadsbewoners op de pedalen komen aan in een toch al verzadigde stad. De auto behoudt zijn plaats als koning en de kleine koningin moet naar binnen sluipen in de hoop deze paar centimeters bitumen gewonnen op de auto, dat wil zeggen de fietspaden, over te steken.
Moedig begint Véronique Michaud aan een Vélib' op een van hen, en een paar beurten later is er een markt ontstaan op de fietspad. En zelfs op een verlaten circuit laat Véronique zich niet meeslepen door snelheid.
“We komen snel aan na een vrij steile afdaling en komen uit bij het groene fietslicht om heel snel weer in het verkeer te integreren.”
In Parijs zijn fietsen per jaar betrokken bij zo'n duizend ongevallen, maar het gemeentehuis heeft een ambitieus plan: 150 miljoen euro is gepland om het aantal fietspaden in de Franse hoofdstad tegen 2020 te verdubbelen.
"In feite hebben we last van een overdaad aan auto's, we waren in feite extreem efficiënt in het ontwikkelen van steden, het aanpassen van steden aan de auto in de jaren vijftig en zestig en opnieuw in de jaren zeventig. , we kunnen inspiratie putten uit het autosysteem, die efficiënt is, die heel goed is ingezet, om hetzelfde te doen met de fiets.”
Het voorbeeld van fietspaden in Straatsburg
Geïnspireerd raken door de vierwielige concurrent om de fiets te ontwikkelen, is een idee dat zijn weg heeft gevonden in Straatsburg. Sinds de jaren '90 hebben fietspaden hun web geweven in het stadscentrum, maar vandaag wil de Eurometropool verder gaan door, net als voor auto's, een fietsringweg aan te leggen. Jean-Baptiste Gernet, gemeenteraadslid voor actieve en innovatieve mobiliteit, rijdt over de eerste fietsringweg in Straatsburg.
“We bevinden ons op een deel van de ringweg, dat wil zeggen dat je het stadscentrum kunt omzeilen en snel van het ene uiteinde van de stad naar het andere kunt gaan zonder noodzakelijkerwijs door het centrum te gaan terwijl dat niet nodig is. We hebben ook de verantwoordelijkheid op ons genomen om ruimte in de auto in te nemen en de ruimte in de auto een beetje te verkleinen om de ruimte mogelijk te maken fietser een indeling hebben die in beide richtingen gaat en gescheiden is van voetgangers, zodat er minder hinder is voor voetgangers, fietsers kunnen misschien ook sneller en kunnen met z’n tweeën naast elkaar rijden, omdat het pad daar breed genoeg voor is.”
En net als met de auto moeten de inwoners van Straatsburg alle strategische plekken op de fiets kunnen bereiken en zelfs de grens aan de andere kant van de Rijn kunnen oversteken zonder van het trottoir te worden verbannen. Tegenwoordig is de verkeersbrug tussen Frankrijk en Duitsland vaak overbelast. De oplossing: een nieuwe brug met tram en fietspad die de twee landen in 2016 met elkaar verbindt.
“We maken reizen van het centrum van de ene stad naar de andere, die vier tot vijf kilometer zullen zijn, en we schatten dat op reizen van deze lengte daar, deze reizen die we gemakkelijk en snel kunnen maken met het openbaar vervoer en met de fiets en daarom zijn we probeer ook deze uitwisselingen daar en de vervoerswijzen daar te bevoordelen in vergelijking met de auto. Je kunt in de file staan en er uiteindelijk bijna twee keer zo lang over doen om van het ene punt naar het andere te komen.
Het voorbeeld van Kopenhagen op het gebied van vervoer per fiets
Zijn fietsers morgen sneller dan automobilisten? Iets verder naar het noorden in Europa is al lang een realiteit. In Kopenhagen kennen fietsen tijdens de spits ook hun files, ook al zijn ze humaner, zonder toeters of uitlaatpijpen.
In de binnenstad wordt meer dan de helft van de verplaatsingen met de pedalen afgelegd. Zo onttroonde Denemarken Nederland op het podium van de landen die het meest van fietsen houden.
En als de inwoners van Kopenhagen in het zadel stappen, is dat niet alleen omdat ze zich opofferen voor het milieu.
“Daar ga ik niet ver, maar ik neem elke dag mijn fiets om naar mijn werk te gaan. Het is de snelste manier om je te verplaatsen. Het is een fantastische manier om door de stad te reizen en het is minder stressvol dan het openbaar vervoer. Het is sowieso de enige manier om de stad te doorkruisen. Het licht staat op groen, ik moet gaan.”
Snelheid is het recept voor het succes van fietsen in Kopenhagen en dat is vooral te danken aan deze man Klaus Bondam, een voormalig politicus die ooit de bijnaam "The Bike Mayor" kreeg. Tegenwoordig is hij het hoofd van de machtige Deense wielerfederatie en laat hij ons zien hoe de fiets de auto heeft ingehaald.
“Ik ben vandaag 51 en ik heb nog steeds hetzelfde gevoel elke keer als ik op mijn fiets stap, hetzelfde gevoel van snelheid als toen ik een kind was. Ik kom niet vast te zitten in een verkeersopstopping. Ik ben niet afhankelijk van trein- of busschema's en ga precies waar ik wil en wanneer ik wil. Dat vind ik zo leuk aan fietsen.”
Onder het stuur van Klaus, een baan van een nieuw soort genaamd de groene golf. Hier zijn de verkeerslichten ingesteld op de gemiddelde snelheid van fietsers, namelijk 20 km/u. Een netwerk van groene lampjes op de grond geeft aan dat je wat harder moet trappen om alle stoplichten op groen te passeren. Het is een kleine revolutie, de stad klopt op het ritme van fietsen en niet van auto's.
“Het is een echte mentaliteitsverandering. Wat voor een fietser heel belangrijk is, is om een regelmatig tempo te hebben en niet te hoeven stoppen zodra het licht op rood staat en meteen daarna opnieuw te beginnen, omdat je veel energie verbruikt als je fietst. . Het is veel fijner als je de reizen in één keer kunt doen.”
Een paar kilometer fietspaden verder laat Klaus Bondam ons een nieuwe infrastructuur zien waar Kopenhagen trots op is en fietsers blij: een brug over de haven die tussen de muren slingert, genaamd "de fietsslang".
“Het is een heel goed voorbeeld. Deze brug is vorig jaar geopend en voordat mensen hun fiets moesten dragen om trappen te beklimmen, was het erg inspannend, maar meer dan 5000 mensen deden het elke dag. Zodra de brug openging, begonnen dagelijks meer dan twaalfduizend mensen er gebruik van te maken.”
Deze brug kostte ruim 5 miljoen euro, maar de Denen aarzelen niet langer om in fietsen te investeren. De overheid heeft de rekenmachine tevoorschijn gehaald en het fietsbeleid levert geld op.
“Voor elke afgelegde kilometer met de fiets in plaats van met de auto, besparen we 1 euro voor de Deense samenleving door de levensverwachting en kwaliteit van leven te verlengen. Dus door mensen met de juiste infrastructuur te laten fietsen, krijg je een enorme return on investment.”
Daardoor wil de stad Kopenhagen steeds meer automobilisten overtuigen om hun auto achter te laten. En die zoekt ze steeds verder weg, dankzij een netwerk van fietssnelwegen. Een fietssnelweg is een snelweg die de buitenwijken met het stadscentrum verbindt met een zeer glad oppervlak, zo min mogelijk kruispunten en zelfs tankstations. Nou ja, niet erg indrukwekkend, maar waarmee je volledig opgepompt kunt vertrekken. Ondanks de vervuiling van de nabijgelegen snelweg, gebruiken veel Denen, zoals Kimi en Martin, deze op weg naar hun werk.
“Dat is een rit van ongeveer 10 km die ik elke dag fiets. Het is de beste manier om naar je werk en naar huis te gaan. Met het openbaar vervoer duurt het lang, zeker een uur. Terwijl ik er met mijn fiets maar 30 minuten over doe, dus het is sneller, daar bestaat geen twijfel over.”
En die snelwegen brengen Kimi en Martin naar het centrum. Op deze manier hoopt Kopenhagen van 45% naar 50% van de woon-werkverplaatsingen door de hele stad met de fiets te gaan.
“Natuurlijk is 25 km een behoorlijke afstand voor iemand als ik, maar in Kopenhagen en in heel Denemarken verwachten we nu de elektrische fiets op deze fietssnelwegen. We zijn ervan overtuigd dat het zich de komende jaren enorm zal ontwikkelen.
Dankzij dit enthousiasme zijn er tegenwoordig meer fietsen dan inwoners in Kopenhagen. De Denen hebben soms meerdere frames, een voor sport, een om naar de opera te gaan, een om naar het werk te gaan.
Het is niet makkelijk om je fiets te parkeren, de stoepen zijn vol, de parkeerplaatsen staan vol en de gemeente zoekt naar nieuwe innovaties om al deze tweewielers te stallen.
Innovatieve fietsenstallingen in Tokyo
Mogelijk komt er een oplossing uit Japan. In Tokio bezitten meer dan negen miljoen mensen een fiets, en parkeren is vaak een hoofdpijndossier.
“Om te kiezen waar ik mijn fiets wil stallen, heb ik liever een geautoriseerde plek, maar die zijn er echt niet.”
"Als ik mijn fiets hier parkeer, want het is een plek waar het volledig verboden is om te parkeren, zijn er agenten die toekijken en als de verkeersleiders passeren, kunnen ze op de fiets stappen en moet je een boete betalen, die meer dan 20 euro kost. ”
Wat als al die fietsen van het trottoir zouden verdwijnen... Shotaro Yano, projectmanager van het bedrijf Giken, laat ons een geweldige parkeerplaats zien.
“Hier, ik zet nu mijn fiets af. We hebben de fiets uitgerust met een soort elektronische badge die bij de voorband is geplaatst. En wanneer de badge wordt herkend door de detector, wordt dit luik geopend. En in die opening, als ik de voorband erin duw, knijpt de machine die band. Dan druk ik gewoon op de startknop en dat is genoeg om de opslag te starten.”
Om te begrijpen waar de door de machine ingeslikte fiets is gebleven, moet je 11 meter onder de grond afdalen. Hier slaat een robotarm de fietsen slim op in een minimum aan ruimte.
“Hier kun je tot 204 fietsen parkeren, en om zoveel fietsen in een zeer beperkte ruimte te passen, gebruikten we wat we pallets noemen, dat soort platen. En we rangschikten ze afwisselend op elke halve verdieping. Om maximaal fietsen op zo'n smalle plek te kunnen plaatsen, is dit het beste proces.
Dankzij de elektronische badge geeft de automaat de juiste fiets in ongeveer tien seconden terug aan de eigenaar. Om je fiets in deze futuristische parkings te stallen, betaal je een abonnement van 13 euro per maand.
“Het bouwen van zo’n parkeergarage kost zo’n één miljoen tweehonderdduizend euro. We willen weliswaar financiële winst maken, maar daar komt nog eens bij dat we de stad mooier maken, parkings hebben bij de stations of heel dicht bij alle dagelijkse voorzieningen. Het is iets dat niet in geld kan worden omgezet, maar het geeft ons veel krediet, denk ik.”
Parkeerplaatsen in Tokio, snelwegen in Kopenhagen, al deze innovaties bieden fietsen een nieuwe plek in onze steden. In Londen stelt de architect Norman Foster zich zelfs een luchtnetwerk voor van 220 km fietspaden, ver van de vervuiling door auto's, boven het spoor. De fiets van de toekomst is wellicht bevrijd van auto's en fietsers zullen de stad vanuit de lucht aanschouwen.
Op arte.tv/futuremag kun je je oude fiets stallen bij garage, We hebben de nieuwste generatie elektrische fietsen voor je getest. En vind onze tour langs de meest innovatieve fietsen van dit moment, elektrisch maar ook connected, intelligent en design, er is voor ieder wat wils.
FutureMag vinden op de herhaling van Arte
Uitgave van 19/09/2015, vrij getranscribeerd door het Velo Galaxy-team.